توسعه ی فرهنگ دوچرخه سواری در حومه ی شهر با ایجاد لاین ویژه (فصل۱)

ايجاد لاین ویژه ی دوچرخه سواری در محورهای پر تراکم ترافیکی راه گشای حل مشکلات ترافیک و کاهش آلاینده های ناشی از اتومبیل ها در حومه ی شهر !

امروزه موضوع تراکم بیش از حد ترافیک و وجود خودروهای غیره کاری در حومه ی شهرها روبه افزایش است و زنگ خطر بسیار بزرگی است برای ” بروز آلودگی هوا ، کم تحرکی جسمی و نقص حقوق شهروندی بنابه ایجاد ترافیک و پارک نمودن آن در کوچه و خیابانها می باشد. موضوع تراکم بیش از حد ترافیک نه تنها موضوعی مهم است بلکه بسیاری از معضلات زیست محیطی شهری و عدم تحرک جسمی که موجب ناسالم بودن جامعه خواهد شد ، به استفاده ی روزافزون مردمی از امکانات نقلیه ی تک سرنشین و منحصر به فرد مربوط خواهد شد . با رعایت دستوری در برنامه کار روزانه خواهیم توانست به آندسته از معضلات پایان دهیم و فرهنگ استفاده از نقلیه سبز ” دوچرخه ” را بعنوان جزئی از برنامه ی حمل و نقل روزانه ی خود قرار دهیم . در این موضوع که از طرف دبیرخانه آموزش انجمن دوچرخه سواری آشتی تهیه و تدوین گردیده است به موضوع ” ایجاد و فواید لاین ویژه ی دوچرخه سواری ” در فضای ترافیکی شهر خواهیم پرداخت و نکاتهای ویژه را با آموزش و ترویج در فصلهای مختلف ارائه خواهیم داد.

لاین ویژه ی دوچرخه سواری یکی از راههای اساسی در کاهش ترافیک و آلاینده های ناشی از اتومبیل ها است !

ایجاد لاین ویژه ی دوچرخه سواری یکی از ضروریت هایی است که همانند ” مسیر مشترک اتومبیل و موتورسیکلت ، پیاده رو ، ریل مترو و قطار ، سایت هوایی هواپیمایی و مسیر آبی کشتیرانی ” ضروریست و حقوقی است که در برخی از شهرها و کشورهای در حال توسعه نقص شده است . اگر به اصل این موضوع بنگریم ، متوجه خواهیم شد، که موضوع فرهنگ دوچرخه سواری موضوعی خارج از حاشیه است. شهرداریها و سازمانهای مربوطه که در راستای ” حمل و نقل ” و شهر سازی خدمت می کنند ، برنامه ای برای ایجاد و احداث آن در برنامه و پروژه های عمرانی شهر نداشته اند و عدم حائز اهمیت بوده است. عمده تر از همه ی آنها ، نبود آگاهی مردمی نسبت به فواید فرهنگ استفاده از دوچرخه و عدم استفاده از آن برای حمل و نقل روزانه در حومه ی شهر مرتبط خواهد شد. عموم مردمی متاسفانه آنقدر که به ماشینهای حامل سوخت و گاز سوز اهمیت قائل می شوند اگر به فرهنگ و فواید دوچرخه برای کار قائل می شدند ، امروزه دچار ” معضلات ترافیکی ، سلامتی و زیست محیطی نمی شدند. فرهنگ مردمی در استفاده از امکانات نقلیه در رفت و آمد شهری اگر بر اساس نیاز باشد می توان از امکاناتی همانند” تاکسی ، بی آرتی ، مترو و دوچرخه ” بهره ور شوند که ” نه ترافیکی ” ایجاد می شود و نه با “مشکلات زیست محیطی و سلامتی ” مواجه خواهند شد با پیشرفت روز افزون در حمل و نقل شهری و در کشورهای پیشرفته ی اروپایی به درجه ی اول ” هلند ، دانمارک ، فرانسه ، ایتالیا ، بلژیک ، بریتانیا و آلمان ” از آلودگی هوا و تراکم بیش از حد ترافیک ناشی از خودروهای تک سر نشین رنج می برند که همین امر موجب تعطیلی برخی از “ادارات و مراکزهای آموزشی و فرهنگی ” شد . سپس با ایجاد جلسه در میان مسئولان ” شهری و ترافیکی ” به آن مرحله دست یافتند که سیستم پیروی از فرهنگ دوچرخه سواری را با ایجاد لاین ویژه ی دوچرخه سواری در کنار خیابانها احداث نمایند و مردم را به فرهنگ استفاده از دوچرخه سواری فراخوانند . این موضوع به دهه های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ میلادی بر می گردد یعنی حدود ۸۰ سال قبل تا به امروز شهرداریها و سازمانهای همگانی حمل و نقل کشورهای مذکور در برنامه های شهرسازی و جاده سازی سهم بسیار بزرگی را برای لاین ویژه ی دوچرخه سواری اختصاص داده اند تا با پیشرفت زمان از دیروز تا به امروز برای احداث لاین ویژه ی دوچرخه سواری در ” شهرهای بزرگی همچون “آمستردام ، هلسنکی ، برلین ، لندن ، پاریس ، رم و بروکسل “‌ پل های هوایی برای لاین دوچرخه سواری احداث نموده اند . اهمیت لاین ویژه ی دوچرخه سواری از دهه ی ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ میلادی بقیه ی کشورهای اروپای ” شرقی و جنوبی ” را فراگرفت و با این عمل توانسته شد که در کشورهای سرمایه داری همانند ” ایالات متحده ی آمریکا ، کانادا ، آمریکای لاتین و برخی از کشورهای آسیایی ” چین ، ژاپن ، تایوان ، مالزی ، اندونزی و هند ” را فرا گیرد . ایجاد لاین دوچرخه سواری در محورهای پر تراکم ترافیک شهری بعد از ۱۰۰ سال پی در پی که در کشورهای اروپایی آمریکایی و آسیایی آغاز و توسعه یافته بود ، کم کم در ایران و برخی از کشورهای خاورمیانه شکل جزئی به خود گرفت . با افزایش جمعیت روز افزون انسانها و بهره وری مردم از “اتومبیل های تک سرنشین موجب آلودگی هوا و پایین آمدن سطح کیفی سلامت ” در جامعه شد و سازمانهای زیست محیطی ناچارا مردم را به استفاده از خدمات نقلیه ی عمومی و بدون آلاینده همچون ” تاکسی ، بی آرتی ، مترو ، دوچرخه و پیاده روی ” فرا خواندند. در برخی از شهرهای بزرگ ” صنعتی ، تجاری و گردشگری ” لاین ویژه ی دوچرخه سواری ” در پارک و کنار معابرهای عمومی ” احداث گردید . اگر چه ایجاد لاین ویژه ی دوچرخه سواری در آن شهرها مسیرهای پر تراکم را به خود وصل نکرد و لاینی ویژه در مسیر کار ” اداریان ، اصناف ، دانشجویان و دانش آموزان ” قرار نگرفت ! اما باز جای شکر و تقدیر است که وجود لاین توانست در مسیر کوتاهی از شهر برای کاهش اتومبیل های غیره کاری و بهره وری مردم از فرهنگ دوچرخه سواری باشد . در ایران لاین دوچرخه سواری بیشتر در محور ” تفریحگاهها و پارکهای تفرجی ” شهر واقع گردیده است . که امر واقع هیچگاه نمی تواند به ترویج ، توسعه و فرهنگ ” دوچرخه برای کار ” توسط اقشار مردمی کمک کند . و لاینی که در آن مکانها واقع شده است تنها حالت تفریحی و تفرجی را به خود گرفته است !

امروزه در شهر ” آمستردام ” پایتخت کشور هلند در قاره ی اروپا “پایتخت فرهنگ دوچرخه سواری ” در جهان محسوب شده است که بیشتر از جمعیت خود دوچرخه در آن شهر وجود دارد و اقشار مردمی از فرهنگ دوچرخه برای کار در روز بهره ور می شوند . هر ساله از طرف “برنامه ی جهانی محیط زیست UNEP و سازمان بهداشت جهانی WHO يكی از پایتخت های مهم در جهان محسوب و مطرح خواهد شد که از لحاظ ” آب و هوایی و سلامت روحی و جسمانی” در رده های اول تا چهارم قرار دارد. مهمتر از همه تصادفات جاده ای کمتر از هر حادثه ای رخ خواهد داد به عنوان مثال اگر در تمام اروپا ۱۰۰ حادثه ی رانندگی در سال رخ دهد به ندرت ۱ حادثه از آن تصادفات در هلند و آمستردام محسوب می شود . وجود و تاثیرات لاین ویژه ی دوچرخه سواری در شهر آمستردام موجب شده است ” که دوچرخه سواران بیشتر احساس امنیت کنند. و رانندگان اتومبیلهای تک سرنشین ، بیشتر روزهای کاری خود را با دوچرخه و با بهره وری از لاین ویژه ی دوچرخه سواری به سر کار خود بروند . وجود لاین ویژه ی دوچرخه سواری برای برخی دیگر از رانندگان هلندی موجب شده است که حقوق شهروندی را نسبت به پارک نمودن اتومبیلهای خود در نزدیکی لاین را رعایت نمایند و از نزدیک شدن به دوچرخه سواران در فاصله ی ۱/۵ متر پرهیز کنند . البته سازمان پلیس ترافیک هلند هر نوع سرپیچی از عدم رعایت در حین دوچرخه سواری و رانندگی اتومبیل را در خارج از لاین و ورود به لاین را تخلف می داند و آنان را با مجازات قانونی روبرو می سازد. دوچرخه سواران در هلند توسط انجمنهای دوچرخه سواری مورد آموزش نکاتهای ترافیکی قرار خواهند گرفت و توسط سازمان ترافیک مورد امتحان قرار می گیرند بعد از قبولی امتحان به دوچرخه سواران گواهینامه ی “مجاز دوچرخه سواری در لاین شهری ” اعطا میگردد. در هلند نرخ جریمه و مجازات قانونی اتومبیلها بیشتر از دوچرخه ها عنوان شده است که اگر شخص مجاز با اتومبیل تخلف کند مجازاتش بیشتر از مجازات تخلف با یک دوچرخه است . وجود و ایجاد لاین ویژه ی دوچرخه سواری در آمستردام موجب شده است که بیشتر از صدای “دوچرخه ها ، پرندگان و موسیقی خیابانی ” هیچ صدای دیگری به گوش نرسد! و موجب شده است که ذخایر با ارزش نفتی در کارهای “صنعتی ، کشاورزی و عمرانی ” مورد استفاده قرار گیرد . نه در مصرف اتومبیل های تک سرنشین و غیره کاری ! هلندی ها با ایجاد لاین دوچرخه سواری در محورهای مختلف ترافیک شهری روزانه ” زود رسیدن در مسیری امن و مطمئن ، سطح کیفی سلامت و تحمل بیشتر در کارهای روزانه ، نبود گاز CO2 در هوا به منظور هوای پاک و پایداری زندگی سالم “ را احساس می کنند.

پایان فصل (۱) در فصل (۲) به آموزش شناخت تابلوهای ترافیک شهری در فرهنگ دوچرخه سواری خواهیم پرداخت .

تصاویری از لاین ویژه ی دوچرخه سواری مطابق استاندارد جهانی در ترافیک شهری